W związku z ciągłym rozwojem sektora bankowego wzrasta zainteresowanie konsumentów korzystaniem z produktów bankowych, co również powoduje, że konsumenci coraz częściej spotykają się z wieloma problemami w obszarze usług finansowych. Jakie działania może podjąć konsument w obliczu sporu z bankiem?
Przed podpisaniem umowy z bankiem, konsument powinien zapoznać się dokładnie z umową oraz ze wszystkimi załącznikami stanowiącymi jej integralną część (np.: Regulamin, Tabela opłat i prowizji). W razie jakichkolwiek pytań należy skonsultować się z pracownikiem banku, który ma obowiązek w sposób zrozumiały, jednoznaczny i czytelny wyjaśnić wszystkie Państwa wątpliwości.
Po podpisaniu umowy, w razie jakichkolwiek problemów ze spłatą kredytu np.: w zakresie spłat należności, należy bezzwłocznie skontaktować się z bankiem poprzez złożenie wniosku o udzielenie ulgi w spłacie należności poprzez odroczenie płatności, rozłożenie na bardziej korzystne raty bądź nie naliczanie odsetek za opóźnienie. Wniosek powinien zawierać dokładny stan faktycznego i uzasadnienie zaistniałej sytuacji. Nie należy czekać bezczynnie na moment, kiedy bank upomni się o spłatę należności, tym bardziej, że każdy bankowy monit pisemny bądź telefoniczny jest płatny. Uchylanie się od spłaty i niepodejmowanie działań sprawia, że konsument staje się dla banku niewiarygodny, co utrudnia prowadzenie ewentualnych dalszych negocjacji co do spłaty zadłużenia. Rozmowy z bankiem powinno się podjąć jak najszybciej także ze względu na fakt, aby później uniknąć ponoszenia dodatkowych kosztów postępowania egzekucyjnego. Można również rozważyć ogłoszenie upadłości konsumenckiej, ale tylko w wypadku, kiedy konsument stał się niewypłacalny z powodu wyjątkowych i niezależnych od siebie okoliczności np.: choroba, niezawiniona utrata pracy.
W pozostałych przypadkach problemów z bankiem, należy złożyć pisemną reklamację i oczekiwać na odpowiedź banku. W myśl punktu 6 rozdziału II Zasad Dobrych Praktyk Bankowych pisma składane przez klientów banku powinny być rozpatrywane rzetelnie i w możliwie najkrótszych terminach. Maksymalny termin udzielenia odpowiedzi nie powinien być dłuższy niż 30 dni. Natomiast jeżeli, z uwagi na złożoność sprawy, zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i termin 30-dniowy nie może zostać dotrzymany, bank informuje klienta o prowadzonym postępowaniu i zakreśla termin udzielenia odpowiedzi.
W razie sporu, którego nie udało się wyjaśnić w drodze reklamacji konsument może zwrócić się o pomoc do Miejskiego Rzecznika Konsumentów. Aby jednak rzecznik mógł wystąpić do banku konieczne jest aby konsument sporządził pisemne upoważnienie banku do przekazania Miejskiemu Rzecznikowi Konsumentów w Warszawie informacji dotyczących rachunku/umowy bankowej konsumenta (podstawa prawna: art. 104 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (Dz. U. z 2002, nr 72, poz. 665). Konsument po sporządzeniu upoważnienia powinien przekazać oryginał do banku a kopię rzecznika. Zaznaczyć jednak należy, że rzecznik nie orzeka w sporach między konsumentami i przedsiębiorcami, ani nie posiada też instrumentów, przy pomocy których mógłby zobowiązać bank do uznania racji konsumenta
Innym podmiotem, u którego w razie sporu z bankami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez bank czynności bankowych lub innych czynności, można szukać pomocy to Arbiter Bankowy. Spory pomiędzy uczestnikami rynku finansowego, w szczególności pomiędzy konsumentami a podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego (zakładami ubezpieczeń, towarzystwami funduszy inwestycyjnych, otwartymi funduszami emerytalnymi, domami maklerskimi), rozstrzyga Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego.
Wspomnieć także należy o kompetencjach Prezesa UOKiK, który działa w zakresie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Prezes UOKiK może wszcząć postępowanie administracyjne w stosunku do banku, który narusza zbiorowe interesy konsumentów. Przez taką praktykę rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy np.: stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru wzorców umów uznanych za niedozwolone; nieuczciwą i wprowadzającą w błąd reklamę; naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzete
PODSTAWA PRAWNA
- Kodeks cywilny
(adres: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640160093)
- Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych.
(adres: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20021691385)
- Ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim.
(adres: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20011001081)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe.
(adres: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19971400939)
ADRESY
- Komisja Nadzoru Finansowego
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 22 262 50 00
fax.: 22 262 51 11
ul. Kruczkowskiego 8
00-380 Warszawa- Biuro Informacji Kredytowe
ul. Postępu 17A
Biuro Obsługi Klienta
02-676 Warszawa - Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce
ul. Długie Pobrzeże 30
Związek Pracodawców
80-888 Gdańsk
tel.: 58 302 92 05
fax.: 58 302 92 64