Herb Powiatu Skarżyskiego składa się z zaokrąglonej od podstawy renesansowej tarczy, podzielonej w słup. W polu prawym czerwonym znajduje się srebrny (biały) Odrowąż; w polu lewym błękitnym - podwójny krzyż złoty.

Herb Powiatu Skarżyskiego

Herb Powiatu Skarżyskiego jest połączeniem dwóch herbów - herbu „Odrowąż", nawiązującego do tradycji historycznej regionu (miasta) z herbem reprezentującym województwo świętokrzyskie - godłem benedyktynów łysogórskich, czyli podwójnym krzyżem patriarchalnym, pochodzącym z Bizancjum, nazywanym też karawaką.

Herb „Odrowąż" - reprezentuje region Powiatu Skarżyskiego.

Uwarunkowania historyczne powstania herbu powiatu skarżyskiego

Wybór tego herbu jest uzasadniony historycznie. Właściciele obu osad: Skarżyska Rycerskiego i Kamiennej należeli do rodu Odrowążów w średniowieczu i okresie nowożytnym. Również właścicielami wielu innych osad na terenie powiatu Skarżysko-Kamienna byli przedstawiciele rodu Odrowążów; między innymi miejscowości Pogorzały, Żyrcin (Rejów), Karsy, Kraśnica. Współwłaścicielami Skarżyska Rycerskiego i pobliskiego Bliżyna przez długi czas byli Karśniccy herbu Odrowąż. Ze źródeł wynika, że Skarżysko Rycerskie było własnością Odrowążów już w 1401 roku. W roku 1490 właścicielem tej wsi i młyna zwanego „Possadzay", na prawym brzegu Oleśnicy był Jan Odrowąż. Natomiast założona nad rzeką Kamienną, na wschód od Bzina kuźnica, przekształciła się w osadę o nazwie Kamienna, którą w 1662 roku zamieszkiwało 90 osób. Jej dzierżawcami, a później właścicielami była rodzina Duraczów, której członek Walenty Duracz z Kamiony (Kamiennej), przełożony nad kopalniami rudy żelaznej, otrzymał w Warszawie l marca 1578 roku szlachectwo i herb Odrowąż, do którego przyjął go Jan Koniecki. W obydwu głównych osadach, które dzisiaj złożyły się na obecną nazwę miasta Skarżyska-Kamiennej i Powiatu Skarżyskiego, właścicielami w średniowieczu i epoce nowożytnej byli członkowie rodu Odrowąż.

Samo wyobrażenie ikonograficzne herbu „Odrowąż" pojawia się stosunkowo późno, bo dopiero w XIV i XV wieku i ulega ciągłym zmianom. Na pieczęci przedstawiciela tego rodu - Jakuba z Dębna - z połowy XIV wieku, jest to mały krzyżyk postawiony na zawiasie kotłowej. Karol Górski autor Rocznika „Ród Odrowążów w wiekach średnich" uważa, że godło Odrowąż ustala się dopiero w XVI wieku. W dokumencie nobilitacji Walentego Duracza herb Odrowąż został opisany następująco(tłumaczenie polskie): „Tarcza czerwonego koloru, na środku której ówczesny znak Odroważów, takiego samego imienia, na kształt jakby łuku z częścią strzały w wyższej części (u góry), łuku z końcem jakby wykrzywionym, jak tu odmalowany rzuca się w oczy". W wieku XV było to połączenie strzały i zawiasy kotłowej.

Przy rozważaniach nad godłem herbu „Odrowąż", należy zwrócić uwagę na przytoczoną przez W. Krassowskiego w pracy „Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach polskich", Warszawa 1990, ii.85, inskrypcję z imieniem mistrza Simona, budowniczego opactwa wąchockiego i na jego znak kamieniarski znajdujący się w kościele cysterskim, pochodzący z XIII wieku. Jest to „Odrowąż" w postaci jaką znamy z XVI wieku. Czy jest to tylko zwykły zbieg okoliczności?

Herb benedyktynów łysogórskich, reprezentuje w herbie Powiatu Skarżyskiego, herb województwa świętokrzyskiego.

Ten podwójny krzyż jest nierozerwalnie związany z kultem i symboliką relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Do Europy dotarł z Bizancjum w formie relikwiarzy, tak zwanych staurotek, których większa ilość powstała w Konstantynopolu za panowania cesarza Manuela I Komnena (1143-1180). Do Polski stauroteki dotarły z Rusi i Węgier. Relikwiarz ten przywiózł do Krakowa król węgierski Stefan V w 1270 roku i podarował go księciu krakowsko-sandomierskiemu, Bolesławowi Wstydliwemu, który następnie został w latach 1306-1308 przekazany przez Władysława Łokietka benedyktom łysogórskim. Od tego momentu rozpoczyna się w Polsce kult Drzewa Krzyża Świętego. Wysunął on klasztor świętokrzyski, fundację księcia Bolesława III Krzywoustego i komesa Woj sława z lat 1135-1138, na pierwsze miejsce wśród klasztorów polskich. Szczególną pozycję klasztor zdobył za panowania króla Władysława Jagiełły, który otoczył klasztor szczególną opieką, wprowadzając podwójny krzyż patriarchalny do heraldyki jagiellońskiej, jako swój osobisty herb.Ze względu na znaczenie klasztoru benedyktynów łysogórskich w Polsce i jego położenie w sercu regionu (Górach Świętokrzyskich), jego herb został wybrany do „reprezentowania" województwa świętokrzyskiego w nowym złożonym herbie i stąd także pojawił się w herbie Powiatu Skarżyskiego.

Flaga jest kolorystycznym odzwierciedleniem barw występujących w herbie: czerwonej, błękitnej, złotej i srebrnej. Flaga jest leżącym prostokątem o stosunku boków 5:7. Na fladze Powiatu Skarżyskiego zostały umieszczone dwa barwne pionowe pasy tej samej długości (1/2 długości flagi). Ustawienie pasów odpowiada kolejności ich występowania w herbie powiatu. Herby na odwrocie flagi będą miały odwrotne ustawienie pól i godeł. Od strony drzewca znajduje się krzyż złoty w błękitnym polu.

2012-2022 Starostwo Powiatowe w Skarżysku-Kamiennej.