Światowy Dzień Konsumenta-15 marca
Światowy Dzień Konsumenta po raz pierwszy zainicjowany został w 1983r., aby upamiętnić ważne wystąpienie Prezydenta USA Johna Fitzgeralda Kennedy’ego. W 1962r. w Kongresie Stanów Zjednoczonych Ameryki John Kennedy przedstawił projekt ustawy o ochronie praw konsumenta. Sformułowane zostały wówczas 4 podstawowe prawa konsumentów: do informacji, wyboru, bezpieczeństwa i reprezentacji. Z ust Prezydenta padło też znane stwierdzenie: „KONSUMENCI TO MY WSZYSCY”. W Polsce ten dzień (15 marca) obchodzony jest oficjalnie od 2000 roku.
Z okazji Światowego Dnia Konsumenta Stowarzyszenie Konsumentów Polskich organizuje Targi Wiedzy Konsumenckiej (już po raz czwarty). Odbędą się one w najbliższą sobotę, tj. 16 marca 2013r. w godz. 12.00-20.00 w Centrum Handlowym Wola Park w Warszawie, ul. Górczewska 124. Jest to wydarzenie kierowane przede wszystkim do konsumentów, którzy podczas Targów będą mieli okazję porozmawiać z przedstawicielami instytucji i organizacji zajmujących się ochroną ich praw i interesów. Zatem w imieniu Stowarzyszenia Konsumentów Polskich zapraszam na Targi Konsumenckie do Warszawy. Szczegółowe informacje na stronie: www.targiwiedzykonsumenckiej.pl
Przy okazji Światowego Dnia Konsumenta przypominam o kilku ważnych kwestiach. Skorzystanie z uprawnień przysługujących konsumentom wymaga posiadania statusu konsumenta (nie przedsiębiorcy). Kim zatem jest konsument?
Zgodnie z treścią art. 22¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz. 93 ze zm.) za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Jak wynika zatem z powyższego konsumentem może być tylko osoba fizyczna. Wyklucza to zatem wszelkie osoby prawne. Jest to bardzo istotne albowiem status konsumenta może w znaczący sposób wpływać na naszą sytuację prawną. Zawarcie Umowy na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa (określona w ustawie z dnia 02 marca 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (tj. Dz. U. z 2012r., poz. 1225) wiąże się z określonymi uprawnieniami. Jednym z podstawowych jest prawo do odstąpienia od Umowy w terminie 10 dni od otrzymania towaru (np. zakupy w sklepie internetowym), czy od czasu zawarcia Umowy (e-usługi). Takie uprawnienia będą jednak przysługiwały wyłącznie konsumentowi i tylko wtedy, gdy drugą stroną transakcji jest przedsiębiorca.
Na co powinniśmy zwrócić uwagę zawierając Umowy konsumenckie aby uniknąć kłopotów oraz gdzie znaleźć pomoc w przypadku problemów z przedsiębiorcą (sprzedawcą/usługodawcą).
Zanim podpiszemy Umowę powinniśmy ją uważnie przeczytać, a co ważniejsze zrozumieć. Niektórzy konsumenci nie widzą jednak potrzeby czytania Umów, ufając wyjaśnieniom kontrahenta i nie zdając sobie sprawy z faktu jak wiele wart jest ich podpis. Wielu konsumentów niestety podpisuje Umowy pomimo braku ich przeczytania i braku zrozumienia ich treści. Podpisywanie Umów bez ich dokładnej analizy powoduje przyjmowanie na siebie niekorzystnych i niejednokrotnie bardzo uciążliwych zobowiązań. W treści Umowy zawarte powinny być zarówno prawa jak i obowiązki obu stron kontraktu. Powinniśmy pamiętać, iż do Umowy może być dołączonych szereg innych dokumentów oznaczonych jako załączniki, które stanowią integralną część Umowy i zapisy w nich widniejące winny być traktowane na równi z zapisami zawartymi w samej Umowie.
W przypadku kiedy zawieramy Umowę np. z firmą telekomunikacyjną bądź zakładem energetycznym oprócz Umowy powinniśmy otrzymać również Cennik i Regulamin Świadczenia Usług. Często jest tak, że w Umowie, którą konsument podpisuje jest zapis, że otrzymał, zapoznał się i akceptuje Cennik oraz Regulamin, a w rzeczywistości takie dokumenty nie zostały konsumentowi nawet okazane do wglądu, nie mówiąc już o ich pozostawieniu w domu (uwaga na akwizytorów sprzedających np. dekodery wykorzystując obecnie erę cyfryzacji). W momencie kiedy taką Umowę zawieramy na odległość, poza lokalem przedsiębiorstwa akwizytor ma obowiązek poinformowania nas o prawie odstąpienia od Umowy w ciągu 10 dni (o czym pisano wyżej) oraz wręczyć nam wzór takiego odstąpienia, zgodnie z cytowaną wyżej ustawą o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Prawo odstąpienia od Umowy w terminie 10 dni od jej zawarcia mamy również w przypadku zakupów dokonanych w trakcie pokazów organizowanych przez różne firmy w Domach Kultury, Restauracjach, w trakcie wyjazdów do miejsc kultu religijnego itp., czyli poza siedzibą, lokalem przedsiębiorcy.
WAŻNE!!! Na złożenie pisemnego oświadczenia o odstąpieniu od Umowy mamy 10 dni, a na zwrot towaru 14 dni. Takie oświadczenie należy wysłać listem poleconym i najlepiej ze zwrotnym poświadczeniem odbioru.
Do Umów zawieranych na odległość (telefon, Internet) również stosuje się przepisy ww. ustawy. Przysługuje nam wówczas prawo odstąpienia od takiej Umowy w ciągu 10 dni od dnia wydania rzeczy, a gdy Umowa dotyczy świadczenia usługi, od dnia jej zawarcia.
W przypadku gdy zakupiony towar okaże się niezgodny z Umową, tj. niezgodny z opisem, wadliwy, niekompletny, gdy nie nadaje się do celu do jakiego jest zwykle używany tego rodzaju towar, gdy nie posiada właściwości cechujących towar tego rodzaju albo nie odpowiada zapewnieniom, o których poinformował nas sprzedawca, mamy prawo zareklamować go u sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru z umową, czyli na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2002r., Nr 141, poz. 1176 ze zm.) i żądać nieodpłatnej naprawy lub wymiany na nowy.
WAŻNE!!! Pamiętajmy, że zawsze mamy prawo wyboru czy chcemy zareklamować produkt z tytułu niezgodności towaru z umową do sprzedawcy, czyli z ustawy czy z tytułu gwarancji jakości do gwaranta. Niestety bardzo często odbywa się to w ten sposób, że kiedy stwierdzamy, iż dany towar jest wadliwy idziemy do sklepu w celu złożenia reklamacji. Na miejscu dowiadujemy się od sprzedawcy, że możemy to zrobić jedynie na podstawie karty gwarancyjnej. Pamiętajmy, iż nie jest to prawdą. Karta gwarancyjna jest jedynie dokumentem dobrowolnym, może być, ale nie musi. My natomiast zawsze mamy prawo złożyć reklamację z ustawy i wówczas żądać naprawy bądź wymiany towaru na nowy, zgodny z umową. Wybór pomiędzy naprawą, a wymianą należy do nas samych. Wielokrotnie zdarza się tak, że zapisy widniejące w karcie gwarancyjnej są mniej korzystne niż w ustawie, nie znaczy to jednak, iż jest to reguła. Najlepiej, przed złożeniem reklamacji porównać warunki gwarancji z uprawnieniami wynikającymi z ustawy.
UWAGA na „magiczne” słowo: „PROMOCJA”.
Zanim zdecydujemy się na zakup towarów w cenie promocyjnej, sprawdźmy czy rzeczywiście jest to promocja. Przykładowo gdy kupujemy dwa produkty złączone razem mamy informację, iż jest to cena promocyjna. Kupując natomiast te same dwa produkty, ale osobno może okazać się, że zapłacimy faktycznie mniej.
W przypadku gdy przedsiębiorca (sprzedawca/usługodawca) nie załatwia naszych roszczeń zgodnie z obowiązującymi przepisami, można skorzystać z pomocy Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Skarżysku-Kamiennej (dotyczy Mieszkańców Powiatu Skarżyskiego), osobiście w biurze rzecznika w siedzibie Starostwa Powiatowego w Skarżysku-Kamiennej pod adresem: Plac Floriański 1, parter, pokój nr 33, telefonicznie pod numerem telefonu: 41 395 30 32 bądź elektronicznie pod adresem:
Rzecznik udziela bezpłatnych porad prawnych i informacji z zakresu prawa konsumenckiego. Kieruje wystąpienia pod adresem przedsiębiorców w sprawie ochrony praw i interesów konsumentów oraz współpracuje z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz ochrony interesów konsumentów.
Są również inne instytucje i organizacje, które służą bezpłatną pomocą konsumentom, a wśród nich mamy: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (w przypadku zbiorowego naruszenia interesów konsumentów), Inspekcja Handlowa, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, Federacja Konsumentów, Rzecznik Ubezpieczonych, Arbiter Bankowy, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Europejskie Centrum Konsumenckie, Punkt Informacyjny dla Odbiorców Paliw i Energii przy Urzędzie Regulacji Energetyki.
