W sierpniowej fotozagadce „Powiatowe Fotocięcia” prezentowaliśmy fragment znaku geodezyjnego usytuowanego w miejscowości Lipowe Pole Plebańskie w gminie Skarżysko Kościelne. Znak ten to tzw. triangul. Osoby, które wzięły udział w naszej zagadce doskonale poradzily sobie z odgadnieciem prezentowanego fragmentu fotografii. Gratulujemy i zapraszamy do kolejnej odsłony konkursu - wrześniowej.

31. Triangul fotociecia sierpien

triangul                                                                                 fragment znaku geodezyjnego

Jak pisał Janusz Kędracki w publikacjach „Odkrywamy Świętokrzyskie” Lipowe Pole to wieś położona na północ od Skarżyska-Kamiennej, tuż przy linii kolejowej do Warszawy. Na mapie i w urzędowym wykazie dzieli się na Lipowe Pole Skarbowe i Lipowe Pole Plebańskie. W terenie nie ma wyraźnej granicy. W Skarbowym znajduje się szkoła, w Plebańskim zaś kościół i remiza. Około 150 metrów na północny zachód za tą remizą, na niewielkim wzniesieniu wśród ogrodów i pól znajduje się tajemnicza budowla z kamienia. Z daleka wygląda jak kapliczka - na murowanej czworobocznej podstawie o wysokości ok. 2,5 m widać metalowy krzyż. Dopiero po podejściu bliżej dowiemy się, że to tzw. triangul. Tablica umieszczona na podstawie informuje: "Znak geodezyjny leżący na południku Łysicy wybudowany w roku 1829 przez prof. Fr. S. Armińskiego w celu założenia triangulacji dla pomiaru Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego".

Profesor Franciszek Armiński (1789-1848), matematyk i astronom, był m.in. założycielem i pierwszym dyrektorem Obserwatorium Warszawskiego. Jak czytamy w Wikipedii, w latach 1828-1829 wraz z Wojciechem Niemyskim dokonywał pomiarów astronomiczno-geodezyjnych na Łysicy. Wyznaczył dokładnie południk i równoleżnik przechodzące przez najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Wyniki tych badań opisał w "Pamiętniku Sandomierskim" z 1830 roku. Tam również zamieszczone zostały rysunki słupa obserwacyjnego i wzniesionych wówczas baraków na Łysicy, a także innych obiektów służących do wykonywania pomiarów. Jeden z nich bardzo przypomina budowlę w Lipowym Polu.

- Łysica stanowiła punkt odniesienia do pomiarów. A takie triangule pomagały w sporządzeniu mapy Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego. Ten w Lipowym chyba jako jedyny zachował się do naszych czasów - mówi Andrzej Staśkowiak, nauczyciel biologii w I LO w Skarżysku, twórca wortalu "Przyroda Skarżyska-Kamiennej" (www.heodes.neostrada), gdzie znaleźć można także ciekawe informacje na temat Lipowego Pola, m.in. na temat torfowiska, które znajduje się na obrzeżach wsi, kilkaset metrów na północ od triangula. Występują tam rzadkie i objęte ochroną motyle, jak paź żeglarz, modraszek bagniczek czy strzępotek soplaczek. (Tekst pochodzi z portalu Gazeta.pl - www.gazeta.pl © Agora SA)

2012-2022 Starostwo Powiatowe w Skarżysku-Kamiennej.