W dniach 10 i 11 kwietnia br. w Warszawie odbyło się XXIII Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich, podczas którego m.in. przyjęto 8 stanowisk, dyskutowano nad rolą ustrojową samorządu gminnego i powiatowego w II i III RP oraz nad znaczeniem rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego. Wręczono także statuetki dla powiatów i miast na prawach powiatu – laureatów rankingów ZPP. Powiat skarżyski podczas zgromadzenia reprezentował starosta Jerzy Żmijewski.
Wśród przyjętych przez zgromadzenie 8 stanowisk znalazły się te w sprawach najbardziej nurtujących w ostatnim czasie samorządy powiatowe, a mianowicie dotyczące finansowania systemu oświaty oraz problemów w funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia.
W stanowisku w sprawie finansowania systemu oświaty Związek Powiatów Polskich podkreślił, iż oczekuje na rzetelne przeanalizowanie tematu finansowania oświaty i naliczania środków z części oświatowej subwencji ogólnej, a także partnerskiego traktowania jednostek samorządu terytorialnego w rozmowach na temat planowanych zmian. Oczekiwania ZPP podyktowane są głównie tym, że w ostatnim czasie w powiatach następuje systematyczne obniżenie wskaźnika pokrycia wydatków oświatowych przez część oświatową subwencji ogólnej. - Choć 7,5% wydatków pokrywanych ze środków własnych może wydawać się na tyle różnych kategorii gmin odsetkiem niewielkim, to jednak wobec szczupłości dochodów własnych powiatów zaczyna być coraz istotniejszym problemem. Sytuacja ulegnie dalszemu pogorszeniu w roku bieżącym, co będzie wynikało ze spadku liczby uczniów w szkołach powiatowych o ok. 5%. Jest to skala z jednej strony na tyle znacząca, że wpływa zauważalnie na wysokość otrzymywanej przez poszczególne powiaty subwencji, a jednocześnie na tyle mała, że uniemożliwia jakiekolwiek działania racjonalizujące koszty funkcjonowania poszczególnych szkół i placówek. Nakłada się na to zwiększenie kosztów wynikające z wprowadzonych przez rząd z dniem 1 kwietnia 2018 r. podwyżek wynagrodzeń dla nauczycieli. Tegoroczna podwyżka jest kolejną, przy której odpowiedzialność finansowa przerzucana jest na barki samorządów. - czytamy w stanowisku.
Kłopoty w sferze finansowania oświaty są, w ocenie ZPP, konsekwencją ciągłego utrzymywania algorytmu podziału (przy stałej i z góry ustalonej kwocie części oświatowej subwencji ogólnej), a nie algorytmu naliczania części oświatowej subwencji ogólnej. Związek Powiatów Polskich w podjętym stanowisku przypomina, że od lat apeluje o opracowanie standardów edukacyjnych, ich rzetelną wycenę, a następnie opracowanie na tej postawie algorytmu naliczania środków transferowanych z budżetu państwa na cele oświatowe. Póki to nie nastąpi, Związek Powiatów Polskich z ostrożnością podchodzi do głębokich zmian w zakresie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej. - Zaproponowany wstępnie przez MEN sposób podziału środków części oświatowej subwencji ogólnej w oparciu o liczbę uczniów i liczbę oddziałów należy gruntownie omówić i rozważyć skutki jego wprowadzenia. W swoim pierwotnym kształcie może on spowodować znaczny przepływ środków z poziomu powiatowego na gminny, na finansowanie istnienia nieracjonalnie małych szkół podstawowych. Takiej konsekwencji Związek Powiatów Polskich kategorycznie się sprzeciwia – wynika ze stanowiska.
Samorządowcy podczas Zgromadzenia Ogólnego ZPP dyskutowali także nad problemami w funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia m.in. w zakresie zmiany zasad wynagradzania osób zatrudnionych w służbie zdrowia, niedoborach w kadrze medycznej, czy wyznaczania dyżurów aptek przez rady powiatów. I w tej kwestii przedstawiciele samorządów powiatowych podjęli stanowisko, w którym zwracają uwagę na nieodpowiedzialne działanie ministra zdrowia polegające na składaniu obietnic płacowych bez zagwarantowania środków finansowych na ich realizację oraz bez jakiejkolwiek refleksji nad skutkami społecznymi takich działań. - Najbardziej kuriozalnym przykładem takiego działania jest podpisane niedawno porozumienie z rezydentami, w którym minister zdrowia zobowiązuje się do zagwarantowania minimalnego wynagrodzenia zasadniczego dla lekarzy rezydentów i lekarzy specjalistów, począwszy od 1 lipca 2018 r. Jednocześnie to samo porozumienie przewiduje, że projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zostanie przedłożony radzie ministrów w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie porozumienia (tj. do 8 maja 2018 r.). Uwzględniając okres jaki konieczny jest do zamknięcia procesu legislacyjnego (w tym okres konieczny na przeprowadzenie konsultacji społecznych i uzgodnień, czas konieczny na przyjęcie ustawy przez Sejm i Senat oraz niezbędne vacatio legis) oczywistym jest, że 1 lipca br. żadna regulacja gwarantująca zwiększenie środków na finansowanie służby zdrowia nie wejdzie w życie. O tym, że obiecana podwyżka powoduje zwiększenie presji na podwyżki wynagrodzeń wszystkich pozostałych grup zawodowych pracujących w ochronie zdrowia Ministerstwo Zdrowia najwyraźniej nie myśli, choć może to spowodować pogorszenie i tak już trudnej sytuacji finansowej podmiotów leczniczych oraz rodzić problemy, z którymi przez kolejne lata borykać się będą podmioty tworzące – napisano w stanowisku.
Kolejną kwestią do zmiany jest zdaniem ZPP od lat nieuregulowana sprawa wyznaczania dyżurów aptek przez rady powiatów. Obecnie obowiązujące przepisy nie dają obywatelom żadnej realnej gwarancji dostępności do leków w dni wolne od pracy oraz w porze nocnej - czytamy w przyjetym stanowisku. W ocenie Związku Powiatów Polskich projekt nowelizacji ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne opracowany wspólnie z Naczelną Izbą Aptekarską pozwoli na zabezpieczenie potrzeb mieszkańców.
Wśród podjętych przez zgromadzenie stanowisk znalazły się także stanowiska sprawach: zwiększenia finansowania działalności warsztatów terapii zajęciowej, nowoczesnej administracji, finansowania powiatów, nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, dostępności komunikacyjnej Polski lokalnej oraz roli powiatów w ustroju terytorialnym państwa w 20-lecie ich odrodzenia.
Ponadto uczestnicy zgromadzenia mieli okazję zapoznać się z ciekawymi wykładami na temat partnerstwa publiczno-prywatnego: ścieżka dojścia do projektu PPP oraz podział ryzyka i modele wynagrodzenia obecne w Polsce.
Wręczono także statuetki i dyplomy laureatom Rankingów Powiatów i Miast na Prawach Powiatów za 2017 rok w kategorii powiaty – konkursów prowadzonych przez Związek Powiatów Polskich. Warto podkreślić, iż w roku 2017 Powiat Skarżyski po raz pierwszy w tym rankingu osiągnął wysoką, bo 24 pozycję w kategorii od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców.
Fot. źrodło: strona internetowa Związku Powiatów Polskich